Mieszczański biedermeier

Jak to zazwyczaj bywa dążenie do wygody, a z nim potrzeby mieszczan XIX wieku spowodowały powstanie nowego stylu w sztuce dekoracji i wystroju wnętrz. Prostota, wyrafinowanie, jasne owocowe i liściaste drewno zdobione kontrastowymi intarsjami z hebanu i klonu – wszystko to właśnie sprawiło, że styl stał się powszechny na całym świecie i mimo, że ma już prawie dwieście lat, wciąż cieszy się sporą popularnością.

Biedermeier – bieder po niemiecku znaczy „poczciwy, prosty”, meier to zakończenie niemieckich nazwisk. Człony te zostały połączone przez Adolpha Kussmauła i Ludwiga Eichrodta, którzy używając pseudonimu literackiego Wieland Gottlieb Biedermeier publikowali satyryczne wiersze.

Samo znaczenie dla danego słowa pojawiło się nieco później za sprawą Georga Hirtha, który w ten sposób określił styl mebli i wyposażenia mieszkań. Użył jednak tego określenia jako pejoratywnego. Uważał bowiem biedermaier za styl bez prawdziwych wartości artystycznych, za sztukę niższych lotów.

Wiek XIX był bardzo dogodny dla powstania biedermeier, który wychodził na przeciw duchowym potrzebom ludzi. Ceniący nade wszystko prywatność życia domowego potrzebowali spokoju, przytulnych wnętrz i wrażenia dostatku. Wszystko dawał im właśnie biedermeier z prostą uciekającą od ekstrawagancji formą mebli.

„Charakterystyczne były okrągłe i owalne stoły, wysokie komody, szafy biblioteczne, oszklone serwantki na bibeloty, sekretarzyki, dwudrzwiowe szafy, długie kanapy z wysokimi oparciami, małe mebelki pomocnicze do robótek ręcznych. Ich dopełnieniem były liczne bibeloty, dekoracyjna ceramika (zwłaszcza porcelana), szkło, serwetki, hafty. Ściany kryły gładkie lub kwieciste tapety, okna przesłaniały dekoracyjnie udrapowane story i firanki, na podłogach układano barwne dywany o wyraźnych wzorach kwiatowych. Wszystko to składało się na nastrój dostatku, przytulności i spokoju.”

Biedermeier najbardziej wyraziście przejawiał się we wzornictwie wyposażenia wnętrz, sprzętów domowych i przede wszystkim w meblach. Położył wielki nacisk na użyteczność i wygodę projektowanych przedmiotów. Dużo było w nim miejsca na jasne, pogodne kolory, zdobnicze rysunki kwiatów, zaokrąglone kształty i tapety. Malowidła charakteryzowały się dużą dokładnością i realizmem. Poświęcone głownie motywom przyrodniczym i domowemu wnętrzu.

Niektórzy błędnie traktują biedermeier jako styl typowo mieszczański, choć jak pozna się kosztowność i pracochłonność wykonywania poszczególnych jego elementów od razu staje się jasnym, że nie każdego mieszczanina stać było na tego typu wystrój wnętrz.